تقسیم غیر طبیعی در کروموزوم شماره 21 است.

انواع سندرم داون :

-  شایعترین نوع سندرم داون که تقریبا 95 درصد از همه انواع آن راتشکیل می دهد Nondisjunction   یا  نوع جدا نشده است که هنگام تقسیم تخم یا اسپرم باعث به وجود آمدن3 کروموزوم 21 به جای 2 کروموزم می شود،که به آن تریزومی هم می گویند.

-   نوع دیگرTranslocation یا جابجایی است که در آن به هنگام تقسیم، یک قسمت از کروموزوم 21 جدا می شود و به کروموزوم دیگر می چسبد . این نوع از سندرم داون 3 تا 4 درصد همه موارد است

 -  Mosaicism نوع آخر است که  تنها در 1 تا 2 درصد از همه انواع سندرم داون دیده  می شود که به علت تقسیم غیر طبیعی در سلولهای جنینی در ساعات اولیه است و در این نوع ،بعضی از سلول ها 46 کروموزوم و بعضی دیگر 47 کروموزوم دارند.

    علائم :

- هیپوتونی عمومی (شلی عمومی بدن)

- استخوان پشت سری صاف و نامتقارن

- شکاف چشمی تنگ و مورب (شبیه موغولها)

- استخوانهای گونه بلند

- پلک سوم (Epicanthal fold )

- فاصله بیش از معمول بین دو چشم(  هایپرتلوریسم)

- کاتاراکت – استرابیسم – نیستاگموس – هیدرپس قرنیه

- صورت گرد و پهن و صاف – نیمرخ تخت

- پهن بودن تیغه بینی –  پل بینی مسطح - بینی کوچک

- قاعده بینی فرورفته و سوراخهای بینی کمی سر بالا

 -دهان کوچک

- زبان بزرگتر از معمول و سطح آن شیارهای عمیق دارد. (بزرگی زبان نسبت به دهان)

- گوش کوچک و گرد با ارتفاع کم  که نرمه آن به پوست چسبیده.

- وجود خط عرضی در کف دست (( Simian creaseکه موازی خط مفاصل انگشتان و کف دست میباشد. (وجود یک خط افقی در کف دست بجای دو خط افقی)

- فقدان یکی از بندهای انگشتان و معمولا انگشت پنجم (Clinodactyly)

 - شروع (Origin ) انگشت اول از پائینتر است.

- انگشتان کوچک هستند و بسمت داخل انحنا دارند.

 -گردن کوتاه- هنگام تولد پوست پشت گردن شل و چین خورده است.

- زیاد بودن فاصله بین انگشت شصت پا و انگشت کناری که بصورت شیاری به کف پا امتداد یافته و به عقب کشیده میشود. (این علامت شایعتر از خط افقی دست است)

- موهای بدن نازک و ظریف و تنک میباشد.

- عدم وجود رفلکس مورو

- عقب ماندگی ذهنی شدید تا متوسط ( IQ=25-50  )   

- در دوران نوزادی پوست بدن شل و قابل کشش بوده ، ممکن است سیانوزه باشد و بعدا" رنگ پریده و یا چرب به نظر آید.

- شل بودن عضلات شکم

- شکم برآمده- ممکن است فتق نافی دیده شود.

- ناهنجاری لگن -  تغییر شکل و پهن بودن استخوانهای لگن

 - وزن پایینتر ازسن جنینی در هنگام تولد

- در بدو تولد آرام و بیش از معمول می خوابد و معمولا هنگام گرسنگی برای شیر خوردن گریه نمی کند.

- ناهنجاریهای قلبی شایع (60-40) درصد می باشد.

- مردان معمولا عقیم و زنان دچار بلوغ دیررس و یا ئسگی زودرس می باشند و در خانمها نسبت به افراد عادی باروری کمتر است  و 50% احتمال بدنیا آمدن فرزند مبتلا  وجود دارد.

- طول عمر متوسط 40 سال

- آندوکرین – اختلالات تیروئید (هیپو تیروئیدیسم)– آترزی روده - اختلالات مادرزادی قلبی و دیابت

 -احتمال افسردگی و آلزایمر در این بیماران  بیشتر است.

- صرع

- اغلب کوتاه قد و چاق

- Imperforated Anus – مقعد سوراخ نشده- احتمال درگیری در دو جنس برا بر است.

تشخیص :

 تشخیص قطعی سندروم داون با اتکا به مشخصات ظاهری نوزاد گاهی دشواراست به همین دلیل با انجام کاریوتایپ(Karyo Type)تشخیص قطعی مشخص می شود همچنین کاریوتیپ جهت تشخیص موارد تریوزومی آزاد و چسبیده کمک کننده بوده و بدین ترتیب احتمال تکرار این سندرم را در فرزندان بعدی وحتی کودکان دیگر فامیل می توان تعیین نمود.

تشخیص در بارداری :

HCG – آلفا فتوپروتئین – استرادیول سه ماده ای هستند که در هنگام بارداری درخون مادر یافت شده و درهفته 16-18 بارداری با اندازه گیری و تطبیق آنها با جداول مخصوص سن بارداری می توان به برخی از بیماریهای مادرزادی مشکوک گردید که از جمله آنها سندرم داون می باشد. آلفا فتوپروتئین در کبد و کیسه زرده جنین ساخته میشود و در سندرم داون کیسه زرده کوچکتر از حد معمول است لذا   کاهش آلفا فتوپروتئین را داریم. استریول توسط جفت و کبد و آدرنال ساخته میشود و میزان آن در سندرم داون کاهش می یابد. بتا HCG در سندرم دان افزایش می یابد.

نتایج مثبت حتما به معنی این نیست که  جنین سندرم داون دارد بلکه مانند تست های غربالی دیگر به ما می گوید که باید برای چه کسانی آزمایشهای دقیق تری انجام دهیم.

مهمترین آزمایش مرسوم آمنیوسنتز(بررسی کروموزومی بر روی مایع حاوی سلولهای جنینی که از مایع اطراف  جنین تهیه می گردد.) است که  معمولا در هفته 15 تا 20  (18-14) بارداری انجام می شود و نتایجش 98 تا 99  درصد صحیح است.

عوارض جانبی آمنیوسنتز :

    کرمپ (گرفتگی عضلانی)

     خونریزی

     عفونت

     لیک مایع آمنیوتیک

     افزایش خفیف سقط

نمونه گیری از پرزهای کوریونی جفت یا CVS :

آزمایش دیگر نمونه گیری از پرزهای کوریونی جفت یا CVS  است. که سلول هایی از جفت مادر برای بررسی کروموزومی جدا می کنند و در هفته 10  تا 12 بارداری انجام می شود . نتایج آن هم 98 تا 99 درصد صحیح است.

    سونوگرافی :

رایجترین یافته سونوگرافی در سندرم داون افزایش ضخامت چین پشت گردن میباشد. سونوگرافی می تواند مواردی از بیماری های قلبی مادرزادی یا انسداد های روده ای که می توانند با سندرم داون همراه باشد را نشان دهد. بسیاری از متخصصان زنان و زایمان معتقدند که،عدم مشاهده استخوان بینی درسونوگرافی در هفته های 11 تا 14 حاملگی شاخص مطمئنی برای تشخیص سندرم داون در مراحل ابتدائی بارداری است.

 چند نکته:

     - افزایش بروز بیماری با بالا رفتن سن مادر به اثبات رسیده . ریسک داشتن فرزندی با سندرم داون تا سن 30سالگی تقریبا ثابت بوده و از آن پس بطور تصاعدی بالا میرود.

    - سندرم‌ داون‌ بعنوان‌ شایعترین‌ اختلال‌ کروزومی‌ شناخته‌ می‌شود.

    - بررسی اپیدمیولوژیک در ایران نشان میدهد که نسبت جنس مذکر به مونث 2/3 میباشد.

    - تشخیص هیپوتیروئیدیسم در مبتلایان به سندرم داون دشوار است. ( زیرا این بیماری یک اختلال شایع همراه با سندرم داون است و از طرفی علائم بالینی هیپوتیروئیدیسم ممکن است با علائم بالینی «سندرم داون» اشتباه شود. بنابراین امروزه در کلیه شیرخواران با سندرم داون بررسی TFT در بدو تولد، 6 ماهگی، یکسالگی و بعد سالانه پیشنهاد می‌شود. بیماری گریوز از دیگر اختلالات همراه با سندرم داون است . )

     - زمانی معتقد بودند که به تمامی کوکان مبتلا به سندرم داون، حتی در صورت طبیعی بودن تست تیروئید ، هورمون   تیروئیدی داده شود ولی در مطالعات انجام شده اثر مثبتی از این درمان دیده نشد حتی در افرادی که TFT در حد پایین  نرمال می‌باشد نیز بهبود شناختی مشاهده نشد(در واقع امروزه معتقدند مصرف هورمون‌های تیروئیدی، در صورت وجود هیپوتیروئیدیسم در سندرم داون اندیکاسیون دارد)

     - خطر عود حدود یک درصد می باشد.

     - خطر برای مادران زیر 30 سال 4/1 درصد می باشد و در مادران مسنتر با همان افزایش سن است.